Op 27 juni 1985 werd het Grenslandmuseum officieel geopend door de heer Crasborn, directeur van het Belastingmuseum in Rotterdam. Twee jaar tevoren, kwam de gemeente Dinxperlo met het voorstel om in ’t Olde Riekshuus op de Markt een grensmuseum te vestigen. Stichting Bewaar ’t Olde (nu Stichting Historisch Dinxperlo) zou dit onder haar hoede moeten nemen. Het voorstel werd met succes uitgewerkt, en nu veertig jaar later, staat het Grenslandmuseum al geruime tijd op eigen benen en is een begrip in en rondom Dinxperlo.

Door Iris Jansen – De Band 27-06-2025

Het Grenslandmuseum werd in eerste instantie als werkgroep toegevoegd aan Stichting Bewaar ’t Olde, dat op 30 januari 1981 werd opgericht, met als voorzitter Johan Ormel. In die tijd bestonden de werkgroepen Kerkje De Rietstap, Teunismolen, Bakovens en Tentoonstelling al. Ook werden er oude waterputten en strobargen opgeknapt. De toevoeging van een museum was een nieuwe uitdaging, waar veel tijd en overleg in ging zitten.
Het leven met, op en over de grens moest in het Grenslandmuseum tot uiting komen. Het bestuur van de werkgroep bestond uit de heren Springelkamp, Steentjes en Hiemstra. De dames Kemper, Nouwens en Schouwenburg en de heer Agterhof waren lid van bestuur. De werkgroep beschikte in die tijd alleen over het achterste deel van het gebouw; het voorhuis werd in gebruik genomen door de Hervormde Kerk.
Daarvoor deed het Riekshuus (vernoemd naar de laatste bewoners Rijks) dienst als onderkomen voor de gemeentewerken. De collectie bestond in eerste instantie uit voorwerpen die met het grensverkeer te maken had, en werd in bruikleen gegeven door het belastingmuseum uit Rotterdam tot het moment dat het museum over een eigen collectie beschikte. Conservator, de heer Crasborn, was in het begin een belangrijke adviseur voor het museum.
Het Bocholter Volksblatt schreef in 1985 al over het Grenslandmuseum, waarin voorzitter Ormel refereerde aan de goede verstandhouding tussen Dinxperlo en Suderwick en opriep om ook bijzonderheden vanuit de Duitse zijde ter beschikking van het museum te stellen.
In 1988 werd Cor Schouwenburg voorzitter en stond het jaar als succesvol in de boeken. Er waren veel persmomenten en bezoekers uit binnen- en buitenland, brachten een bezoek aan het museum. De samenwerking met andere musea in Nederland en Duitsland verliep positief en zij stelden vaak belangeloos delen van hun collecties ter beschikking.
Begin jaren ’90 was er op gemeentelijk niveau sprake van een verhuizing van het museum naar het douanecomplex op de Heelweg, een idee dat al snel door het bestuur werd verworpen dat onder geen voorwaarde het historische pand op de Markt wilde verlaten.

Uitbreiding van collectie
Door het wegvallen van de grenscontrole en de sluiting van het douanecomplex in 1993, won het Grenslandmuseum nog meer aan belang, ook voor de komende generaties. Voor hen verdween het vertrouwde beeld van Nederlandse en Duitse douanebeambten in Dinxperlo en Suderwick, die een scherp oog hadden voor smokkel en illegale praktijken.
Het museum ontwikkelde zich verder zowel met de ruimte van het voorhuis waardoor het hele pand in gebruik genomen kon worden, alsmede met het uitbreiden van de collectie. Door de uitbreiding waren er ook kleine tentoonstellingen met allerlei thema’s die op Dinxperlo en de grens betrekking hadden. Vrijwilligers waren, net zoals nu, de drijvende kracht, zowel in het rondleiden van bezoekers alswel bij het onderhoud van het historische pand.
Tot aan het moment dat het Grenslandmuseum op eigen benen kwam te staan in 2018, waren Hildegard Schouwenburg, René Westendorp en Berend Enserink voorzitter van het museum.
Vanaf 30 mei 2018 viel het museum onder het bestuur van de nieuw opgerichte Stichting Grenslandmuseum, met als voorzitter Berend Enserink. Naast de stichting voor het museum, werd ook een tweede stichting opgericht voor de aankoop van het pand van de woningcoöperatie. Dat hield tevens in dat het museum nu ook over de bovenverdieping kon beschikken, dat voorheen door een derde partij in gebruik was geweest. Het Grenslandmuseum was weer een stapje voorwaarts gekomen.

Toekomst
Van een terugblik naar de huidige tijd. Op 27 juni bestaat het museum veertig jaar, en samen met Margriet Nouwens die vanaf de oprichting enkele jaren bij het museum betrokken was, en voormalig voorzitter Bertie Bussink van Stichting Bewaar ´t Olde (nu Stichting Historisch Dinxperlo), kijken we nu vooruit met voorzitter Marijke Verschoor-Boele en secretaris Berend Enserink. “Al in 2007 werd het Grenslandmuseum opgenomen bij de Stichting Museumregister Nederland en kreeg zo de status van geregistreerd museum. In de loop der jaren groeide het museum mee met de steeds meer aangescherpte eisen. In 2018 werd het museum lid van de Coöperatie Erfgoed Gelderland. Ook de PR-activiteiten breidden zich meer en meer uit en naast een mooi verzorgde website is het museum regelmatig in de week- en regionale kranten te vinden.”
Marijke vult aan: “Dat zijn mooie stappen voorwaarts geweest, maar om mee te komen met de huidige wensen van museumbezoekers moeten we weer stappen maken. We vinden het belangrijk om ook vooral schoolklassen te kunnen ontvangen. Er is zoveel interessants over het leven op en over de grens te leren, maar tegenwoordig is het voor musea bijna een ‘must’ om interactief te worden. Zo betrek je bezoekers, en zeker de jeugd, meer met de collectie die je aanbiedt.”
Enserink gaat daar verder op in: “Een interactief programma ontwikkelen doe je niet zomaar zelf. Daar is kennis voor nodig en die is te vinden bij speciale bureaus, die daar samen met collectiebeheerders iets moois van maken. Maar dat kost enorm veel geld. Uiteraard krijgen we best een mooi aantal bezoekers per seizoen en een subsidiebedrag van de gemeente, maar dat is bij lange na niet genoeg om die overstap te maken. Gelukkig hebben we een mooie groep vrijwilligers, maar voor de samenwerking met zo’n bureau, kunnen we hiervoor op hen geen beroep doen. Het ontbreekt ons dus aan mankracht en financiën.”
Marijke gaat verder: “Samen met de gemeente Aalten zijn we nu bezig om te kijken hoe we die stap kunnen realiseren. De gemeente ziet het Grenslandmuseum van een belangrijke culturele waarde en wil het graag behouden in de gemeente. We moeten nu met elkaar werken aan een goed plan om toekomstbestendig te worden en te kunnen blijven.”

Feest vieren
Enserink: ”Uiteraard laten we de veertig jaar niet zomaar voorbij gaan, dus wordt er wel wat gevierd. In november gaan we iets leuks doen voor de vrijwilligers. Wat dat is, blijft nog een verrassing. Op zaterdag 8 november vieren we onze verjaardag met een open dag van 10.00 tot 16.00 uur. En bij een verjaardag horen natuurlijk ook cadeaus en wij hebben die het liefst in een envelop. Als bijdrage voor de nieuwe stappen die wij met het museum moeten zetten.”